GRA SŁÓW W LISTACH ANTONIEGO CZECHOWA CZYNNIKIEM TEKSTOTWÓRCZYM
Keywords:
gra językowa, gra słowna, czynnik tekstotwórczy, idiostyl, efemerydy, kontaminacje, frazjologizmyAbstract
Dokonana w artykule analiza wybranych fragmentów korespondencji Czechowa ma na celu okazanie przejawów gry słownej, występującej w listach pisarza. Autorka zwraca uwagę na istnienie wyraźnej granicy między pojęciem gry językowej i gry słownej i akcentuje konieczność bardziej precyzyjnego rozgraniczenia tych dwu bliskich, lecz nie synonimicznych pojęć, z których jedno jest szczegółowym przypadkiem drugiego. W artykule podjęto próbę systematyzacji spotykanych w czechowowskich listach zabaw ze słowem i znaczeniem. Częstotliwość stosowania i wielorakość rodzajów oryginalnego słowotwórstwa, parafrazowania wraz z “igraszkami” używanymi w celu wywołania pewnego efektu perlokucyjnego pozwala na uznanie gry słownej ważnym czynnikiem tekstotwórczym, pozwalającym zapewnić swoistość i niepowtażalność idiostylu pisarza. Analiza czechowowskich listów posłuży podstawą dla wniosków o sposobach wywolnienia ukrytych potencji słowa i da ciekawy materiał dla ilustracji niektórych przejawów gry słównej.
References
Даль В. И. Толковый словарь живого великорусского языка : в 4 т. / В. И. Даль. – М. : Рус. яз., 1978–1980.
Ожегов С. И. Словарь русского языка / С. И. Ожегов ; под ред. Н. Ю. Шведовой. – 4-е изд., стереотип. – М. : Рус. яз., 1982. – 816 с.
Ожегов С. И. Толковый словарь русского языка / С. И. Ожегов, Н. Ю. Шведова. – М. : Темп, 1997. – 944 с.
Словарь русского языка : в 4 т. / под ред. А. П. Евгеньевой ; АН СССР, Ин-т рус. яз. – 2-е изд., испр. и доп. – М. : Рус. яз., 1981–1984.
Словарь современного русского литературного языка : в 20 т. / гл. ред. К. С. Горбачевич. – 2-е изд., перераб. и доп. – М. : Рус. яз., 1991. – 864 с.
Тихонов А. Н. Словообразовательный словарь русского языка : в 2 т. / А. Н. Тихонов. – М. : Рус. яз., 1985. – 854 + 885 с.
Толковый словарь русского языка : в 4 т. / под ред. Д. Н.Ушакова. – М. : Рус. словари, 1994.
Фразеологический словарь русского языка / сост. Л. А. Воинова ; под ред. А. И. Молоткова. – М. : АСТ, 2001. – 512 с.
Чехов А. П. Собрание сочинений : в 12 т. Т. 12 : Избранные письма / А. П. Чехов ; под ред. М. Еремина. – М. : Правда, 1985.
Awdiejew A. Wprowadzenie do gramatyki komunikacyjnej : v 2 m. T. 2. / A. Awdiejew, G. Habrajska. – Łask : Leksem, 2006. – 395 s.
Ewangelia według św. Marka. http://zbawienieiwiara.com/Ewangelia/Marka.html
Mirowicz A. Wielki słownik rosyjsko-polski : v 2 m / A. Mirowicz, I. Dulewiczowa, I. Grek-Pabisowa, I. Maryniakowa. –VIII wyd. – Warszawa : Wiedza powszechna, 2004. – 863 + 799 s.
Skudrzykowa A. Mały słownik terminów z zakresu socjolingwistyki i pragmatyki językowej / Aldona Skudrzykowa, Krystyna Urban. – Kraków ; Warszawa : Tow. Miłośników Języka Polskiego, 2000. – 168 s.
Słownik pojęć / Barbara Drabanek, Aleksandra Stachowicz. – Warszawa ; Wrocław : Agmen, 2002.
Słownik terminów literackich / Michał Głowiński [et al.] ; pod red. Janusza Sławińskiego. – 5 wyd. bez zm. – Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich-Wydawnictwo, 2010. – 706 s.
Spirydowicz O. Rosyjsko-polski słownik idiom / Olgierd Spirydowicz. – Warszawa : PWN, 1988.
Wielki słownik frazeologiczny polsko-rosyjski, rosyjsko-polski / red. nauk. Jurij Lukszyn, Wanda Zmarzer ; zesp. aut. : Magdalena Kuratczyk [et al.]. – Warszawa : Harald G Dictionaries. Przedsiębiorstwo Wydawnicze, 1998.
Wielki słownik wyrazów obcych / red. Mirosaw Bańko. – Warszawa : PWN, 2003.
Wierzbicka A. Język – umysł – kultura. Wybór prac / Anna Wierzbicka ; red. Jerzy Bartmiński. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999.
Wołos M. Koncepcja “gry językowej” Wittgensteina w świetle badań współczesnego językoznawstwa / Marta Wołos. – Kraków : Universitas, 2002.
